Kennisdatabase

Inhoud

Definitie en afbakening

Onder spelmateriaal worden alle objecten of verzamelingen objecten verstaan die speciaal voor het spelen ontwikkeld werden. Het gaat hier voornamelijk om gezelschapsspelen en speldozen.

Algemene afspraken

Er wordt geopteerd om spellen zoveel mogelijk in één bibliografische beschrijving te vatten, ook als dit spel met een wisselende titel (taal), in diverse formaten, in verschillende jaren en/of bij verschillende uitgevers werd uitgegeven. Om afwijkende gegevens tussen verschillende varianten van 1 spel toch overzichtelijk samen te brengen in 1 bibliografische beschrijving worden een aantal tags, waarvan er in beschrijvingen meestal maar 1 voorkomt, in beschrijvingen van spelmateriaal waar nodig herhaald. Hieronder volgen een aantal afspraken om dit zo consequent mogelijk te doen.

Verschillende titels

Bij spelmaterialen die onder verschillende titels verschenen (soms in dezelfde taal maar meestal omdat het spel in verschillende talen wordt uitgebracht) wordt gekozen voor een hoofdtitel in tag 245. Variante titels in dezelfde of andere talen worden zoveel mogelijk ingevoerd in opeenvolgende tags 246 13. Daarvoor worden bv. ook de toegevoegde spelregels die in een speldoos worden gevonden, geraadpleegd. Een voorbeeld: de collectie bevat de Nederlandstalige versie van een spel waarvan de spelregels ook de Franse en Duitse titel vermelden ➤ Nederlandse titel wordt hoofdtitel (245) en Franse en Duitse titel worden als variante titels ingevoerd (246 13).

Verschillende uitgevers

Hetzelfde spel kan in de loop der tijd door verschillende uitgevers op de markt worden gebracht. In dat geval worden de gegevens verwerkt in opeenvolgende tags 264 op een manier die gelijkaardig is aan het gebruik van deze tag bij seriële publicaties:

• Een eerste tag 264 bevat enkel een subveld $$c. Daarin worden de verschillende jaren van uitgave opgelijst in chronologische volgorde, telkens gescheiden door spatie plusteken spatie ( + ).
  

• Volgende tags 264 bevatten dan voor de opeenvolgende uitgaves de subvelden $$a en $$b met resp. plaats van uitgave en naam van de uitgever en een subveld $$3 met het jaar van uitgave van die specifieke versie, eventueel aangevuld met een typeaanduiding tussen ronde haken.
  

Deze regel toegepast in een voorbeeld:

• 264 $$c 2005 + 2013
  
  $$a Köln $$b Amigo Spiele $$3 2005 (Bohnanza)
  
  $$a Utrecht $$b 999 Games $$3 2013 (Boonanza)
  

  
  

Verschillende samenstelling

Het is ook mogelijk dat van een bepaald spel verschillende versies bestaan met een verschillende inhoud of samenstelling. In dergelijke gevallen wordt dit duidelijk gemaakt in de tag 300:

• Een eerste tag 300 $$a bevat dan de vaste aanduiding "Inhoud verschilt naargelang de versie/doos"
  

• In volgende herhaalde 300 tags wordt de inhoud van elke versie beschreven voorafgegaan door de titel of een typeaanduiding.
  

Een voorbeeld:

• 300 $$a Inhoud verschilt naargelang de versie/doos
  
  300 $$a Type A: 4 spelborden; 4 sets met elk 27 zeshoekige kaartjes; 1 spelregelboekje
  
  300 $$a Type B: 6 spelborden; 6 dezelfde sets van elk 27 zeshoekige kaartjes
  

  
  

Andere talen voor spelregels

Wanneer in 1 versie van het spel spelregels in meerdere talen voorkomen, worden deze alle in 1 tag 959 opgenomen in herhalende subvelden $$a. Wanneer er echter verschillende versies van het spel zijn en de talen van de spelregels verschillen tussen de versies, wordt de tag 959 herhaald per versie: in $$a wordt/worden de beschikbare taal/talen opgelijst (herhalend) en in $$b volgt de aanduiding van versie of type.

• 959 $$a Deutsch $$b Bohnanza
  
  959 $$a Nederlands $$b Boonanza
  

  
  

Ander aantal spelers

Het aantal spelers waarvoor een spel geschikt is, wordt genoteerd in tag 959 $$cd. Wanneer het geschikt aantal spelers verschilt naargelang de versie, wordt deze tag herhaald en wordt de aanduiding in 959 $$d voorafgegaan door de typeaanduiding.

• 959 $$c 1 $$c 2 $$d Type A: 1-2
  
  959 $$c 1 $$c 2 $$c 3 $$c 4 $$d Type B: 1-4
  

  
  

Wanneer het toch noodzakelijk is om voor verschillende versies van een spel afzonderlijke bibliografische beschrijvingen op te stellen (bv. omdat de versies zo verschillend zijn dat het eigenlijk niet meer om hetzelfde spel gaat), dan worden de beschrijvingen met elkaar verbonden door middel van een parallelle relatie (tag 775 18).

Aandachtspunten

De onderstaande tabel bevat een overzicht van de tags die in een basisbeschrijving van spelmateriaal (kunnen) voorkomen. Het gaat dus om een uitgebreide selectie van tags die zeer frequent (maar niet altijd) voorkomen in beschrijvingen van spellen. Het is echter niet onmogelijk dat je op een bepaald moment bijkomende kenmerken van de het spelmateriaal dat niet in het onderstaande datamodel, wilt of moet toevoegen aan de beschrijving. Bijkomende tags zijn terug te vinden in het Alma LIBISnet basismodel voor bibliografische records en het nog meer uitgebreide Overzicht van tags voor bibliografische records.

In deze tabel wordt gebruik gemaakt van kleuren om een aantal belangrijke zaken te signaleren:

• Tag 902: deze tag bevat de twee hoofdsleutels voor documenttype en materiaaltype. De catalograaf is verplicht deze in te voeren. Op basis van deze hoofdsleutels worden de sleutelwaarden in het record automatisch ingesteld.
  

• Cellen die gevuld zijn met oranje: deze cellen bevatten een vaste sleutelwaarde. Deze tags zijn dan ook verplicht aanwezig in het record. De waarden in deze cellen worden bij het opslaan van het record automatisch nagekeken en waar nodig aangevuld/gewijzigd op basis van de hoofdsleutels die zijn aangebracht in tag 902 $$r [documenttype] en $$m [materiaaltype]
  

• Tags waarvoor de eerste kolom groen is ingekleurd: dit zijn tags waaraan je voor dit documenttype extra aandacht moet besteden, hetzij omdat deze tag gegevens bevat die cruciaal zijn om de beschrijving volledig te maken, hetzij omdat het gebruik en de invulling van deze tag voor dit documenttype afwijkt van de normale praktijk.
  

Tabel

Colofon

Laatst gewijzigd op 29.08.2022