Inhoud

Definitie en afbakening

Het gaat om alle monografische publicaties die online beschikbaar zijn. Hieronder vallen niet enkel de 'gewone' E-books maar ook meer specifieke documenttypes zoals studieverslagen, rapporten, working papers, thesissen en dergelijke meer. De algemene structuur van het datamodel blijft voor al deze documenttypes gelijk. Specifieke documenttypes zijn meestal herkenbaar aan een specifieke waarde in de tag 653 6 (Genre/Vorm): je vindt de juiste waarde voor deze documenttypes in de tabel met sleutelwaarden.

De online materialen worden in Alma opgedeeld in twee grote groepen alnaargelang de manier waarop deze beheerd worden:

  • ALMA-E: een eerste groep van online documenten (elektronische bestanden) worden beheerd op externe platformen (uitgevers, aggregators, ...). Het enige wat een bibliotheek verwerft, is het al dan niet tijdelijke toegangsrecht tot die bestanden op het externe platform. De gegevens die deze toegang mogelijk maken worden in Alma beheerd in electronic collections en portfolios.

  • ALMA-D: een tweede groep van online materialen wordt volledig beheerd door de bibliotheek zelf. Dat betekent dat de elektronische bestanden zelf ook deel uitmaken van de bibliotheekcollectie. Het kan hier zowel gaan om elektronische bestanden die het resultaat zijn van digitalisering van fysieke materialen als om digital born bestanden (bv. de door studenten aangeleverde pdf's van masterproeven). Deze kunnen bewaard worden in de cloud repository van Alma (Alma Cloud) of in een andere repository (bv. Teneo). De gegevens die nodig zijn om toegang te krijgen tot deze bestanden worden in Alma beheerd in representations (voor bestanden in Alma Cloud en remote representations (voor bestanden in externe repositories).

Wat het datamodel van het bibliografisch record betreft, is er geen onderscheid tussen E-books in Alma-E of Alma-D. De workflow om een nieuwe beschrijving aan de catalogus toe te voegen kan wel verschillen (zie hieronder).

Algemene afspraken

E-books in Alma-E worden zoveel mogelijk geactiveerd vanuit de Community Zone om zo optimaal gebruik te maken van het onderhoud van bibliografische records én portfolios in die Community Zone. Hier kan/moet soms van afgeweken worden:

  • In geval het bib record uit de CZ niet naar wens is, kan dit record worden 'binnengehaald' in de Network Zone waarna het record verder bewerkt en verrijkt kan worden. De CZ portfolio blijft daarbij wel bewaard. Zie voor meer informatie: Workflows m.b.t. beheren van e-inventory

  • De Community Zone is (voorlopig) eerder gericht op E-journals. Het komt dus geregeld voor dat voor een bepaald E-book (nog) geen bibliografisch record en portfolio terug te vinden is. In die gevallen wordt een Network Zone bibliografisch record aangemaakt. Aan dit record wordt vervolgens een lokale portfolio gekoppeld met de toegangsgegevens. Zie hiervoor: Een lokale portfolio creëren

Voor E-books en aanverwante documenten waarvan de elektronische bestanden in Alma-D worden beheerd, wordt steeds een Network Zone bibliografisch record aangemaakt waaraan een (remote) representation wordt gekoppeld.

Wanneer een NZ bibliografisch record voor een E-book wordt gemaakt, wordt een algemene en strikte scheiding tussen de full text elektronische versie van een publicatie (de e-bron) en de beschrijving van dezelfde publicatie in een andere vorm (doorgaans gedrukt) gehanteerd. Dit betekent dat er STEEDS AFZONDERLIJKE bibliografische beschrijvingen worden gemaakt voor de e-bron enerzijds, en de fysieke versie anderzijds.

Op deze regel bestaat slechts 1 uitzondering in een zeer specifieke context: wanneer een fysiek origineel uit eigen (erfgoed)collectie gedigitaliseerd wordt, wordt de digitale kopie ontsloten met een remote representation die wordt gekoppeld aan het oorspronkelijke bibliografische record waar ook de holding met het origineel aan gekoppeld is.


Modelrecords

  • 9992960287701471 : NZ record 'binnengehaald' uit de CZ
  • 9992966458801471 : NZ record (via copycat) met een lokale portfolio

Aandachtspunten

De onderstaande tabel bevat een overzicht van de tags die in een basisbeschrijving van een e-book (kunnen) voorkomen. Het gaat dus om een uitgebreide selectie van tags die zeer frequent (maar niet altijd) voorkomen in beschrijvingen van e-books. Het is echter niet onmogelijk dat je op een bepaald moment bijkomende kenmerken van de publicatie die niet in het onderstaande datamodel, wilt of moet toevoegen aan de beschrijving. Bijkomende tags zijn terug te vinden in het Alma LIBISnet basismodel voor bibliografische records en het nog meer uitgebreide Overzicht van tags voor bibliografische records.

In deze tabel wordt gebruik gemaakt van kleuren om een aantal belangrijke zaken te signaleren:

  • Cellen die gevuld zijn met oranje: deze cellen bevatten een vaste sleutelwaarde. Deze tags zijn dan ook verplicht aanwezig in het record. Zorg er steeds voor dat deze correct in de beschrijvingen worden ingevoerd. Cruciaal daarbij is het gebruiken van correct opgestelde templates.

  • Tags waarvoor de eerste kolom groen is ingekleurd: dit zijn tags waaraan je voor dit documenttype extra aandacht moet besteden, hetzij omdat deze tag gegevens bevat die cruciaal zijn om de beschrijving volledig te maken, hetzij omdat het gebruik en de invulling van deze tag voor dit documenttype afwijkt van de normale praktijk.

Tabel

TAG
POSITIE
Inhoud - Vaste waarde
Toelichting - Voorbeeld
LDR
pos. 6
a
= Language material
pos. 7
m
= Monograph/item
008
pos. 6
Datum type
Voor monografieën: kiezen uit s, m, q of n
pos. 7-10
Datum 1
• Jaartal invoeren
• Ongekende delen worden u (bv. 196u)
pos. 11-14
Datum 2
• Jaartal invoeren
• Ongekende delen worden u (bv. 196u)
pos. 15-17
Land van publicatie
Keuzelijst met MARC21-codes
pos. 23
o
= Online 
pos. 35-37
Taal van publicatie
Keuzelijst met MARC21-codes
TAG
IND1
IND2
$$
Inhoud - Vaste waarde
Toelichting - Voorbeeld
020
_
_
a
ISBN-nummer
Enkel cijfers, geen spaties of koppeltekens
c
Bijkomende info
• Keuzelijst met vaak voorkomende termen
• Andere invoer toegelaten
041
_
_
a
Doeltaal
• Deze tag enkel indien nodig
• MARC21-codes in keuzelijstje
h
Oorspronkelijke taal
Taal waarin de tekst oorspronkelijk was gesteld
245
0/1
0-9
a
Hoofdtitel
• Take what you see
• Geen interpunctie toevoegen tussen $$a en $$b
b
Ondertitel

246
1/3
1/3
a
Parallel- of (niet) getoonde variante titel

b
Ondertitel

250
_
_
a
Editievermelding

b
Vermelding van editor
• Enkel wanneer getoond bij editievermelding
$$a Herziene uitgave $$b door A. Zijlstra
264
_
1
a
Plaats van uitgave
• Take what you see
• gebruik &un indien onbekend
b
Naam van uitgever
• Take what you see
• gebruik &un indien onbekend
c
Jaar van uitgave
• Take what you see
• gebruik &un indien onbekend
300
_
_
a
Paginering
• vaste structuur: 1 online resource, gevolgd door paginering tussen ronde haken
1 online resource (xii, 324 p.)
336
_
_
a
text

2
rdacontent

337
_
_
a
computer

2
rdamedia

338
_
_
a
online resource

2
rdacarrier

340
_
_
a
Online

490
1
_
a
Reekstitel
Selecteren uit authority bestand via F3
v
Volume (nummer)
Nummer in reeks zoals op document
500
_
_
a
Algemene noot
• Vrije tekst, beknopt
505
0/2
_
a
Deelaanduiding
• Plaats van onderdeel in werk
P. 107-120 : of V. 1 :
t
Titel van het onderdeel

r
Auteur van het onderdeel
Enkel indien nodig
520
_
_
a
Abstract of samenvatting
Enkel overnemen, niet zelf schrijven
534
_
_
b
Editievermelding van originele versie
First edition
c
Impressum van originele versie
London: Penguin, 1947
t
Titel van originele versie

650
_
7
2
Sublibrary code
• Filtert de gevonden onderwerpen
• Via template of keuzelijst
a
Onderwerp/code
Voer zoekterm in om onderwerpen te zoeken via F3
exyz
Onderwerp/bijkomende vormen
• Verschilt per onderwerpsthesaurus
• Automatisch ingevoerd na selectie uit F3-lijst
655
_
4vGenre/vorm

700
0/1
_
a
Auteursnaam (personen)
Invoer steeds via selectie uit authority records (F3)
bcdg
Bijkomende gegevens over persoon
Automatisch ingevoerd na selectie uit F3-lijst
4
Functie/rol
• Gesloten keuzelijst
• Verplicht subveld!
710
2
_
a
Auteursnaam (corporaties)
Invoer steeds via selectie uit authority records (F3)
bg
Bijkomende gegevens over corporatie
Automatisch ingevoerd na selectie uit F3-lijst
4
Functie/rol
• Gesloten keuzelijst
• Verplicht subveld!
900
_
_
a
CHECK COMMUNITY ZONE

996
_
_
a
Sublibrary code
• Verplicht lokaal veld!
• Sigel uit keuzelijst of template
b
online

c
Jaar-maandcode van verwerking
202006
d
Bijkomende filter voor aanwinstenlijst
Maak afspraken per bibliotheek!

Colofon

Laatst gewijzigd op 29.08.2022